หนังสือพิมพ์ ‘ศัพท์ไทย’**หนังสือจัดแสดง.

หนังสือพิมพ์ ‘ศัพท์ไทย’ เล่มนี้มีอายุถึง ๙๘ ปี พิมพ์ขึ้นที่โรงพิมพ์พิมพ์ไทย ซึ่งเป็นเจ้าของกิจการ และเป็นผู้พิมพ์ในรัชสมัยแห่งรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๖) เมื่อปีพุทธศักราช ๒๔๖๗~๒๔๖๘ ซึ่งเป็นปีเสด็จสวรรคตของรัชกาลที่ ๖ และเลิกกิจการในสมัยรัชกาลต่อมา.

หนังสือเล่มนี้เป็นหนังสือพิมพ์รายเดือน ออกเล่มแรกเมื่อวันที่ ๑ สิงหาคม ๒๔๖๔ อัตราค่าบำรุงปีละ ๑๐ บาท ขายปลีกตอนละ หรือเล่มละ ๑ บาท (เมื่อ ๑๐๐ ปีมาแล้วนั้นเงิน ๑ บาทนับว่ามากโขอยู่).

หนังสือพิมพ์เล่มนี้มีเนื้อหาไปในทางนิตยสาร หรือ ‘แม็คกาซีน’ ซึ่งนิยมกันมากในยุคนั้น ไม่มีเนื้อหาทางข่าวสักเท่าใดดอก ได้จัดพิมพ์จำหน่ายอยู่จนถึง ปีพุทธศักราช ๒๔๗๐ ก็เลิกกิจการ.

การเขียนเรื่องลงพิมพ์ในหนังสือ ‘ศัพท์ไทย’ ในสมัยนั้นไม่มีค่าเรื่อง แต่บรรณาธิการจะส่งหนังสือศัพท์ไทยเล่มที่ลงเรื่องนั้น ๆ ให้เป็นการตอบแทนเจ้าของเรื่อง กระนั้น ผู้ที่รักในการประพันธ์ได้เริ่มมีชื่อเสียงจากหนังสือศัพท์ไทยเป็นจำนวนมาก.

พระสันทัดอักษรสาร’ (ฮอก อักษรานุเคราะห์) (พ.ศ. ~ ๒๔๗๙) ตันตระกูล ‘อักษรานุเคราะห์’ เป็นผู้จัดการ และ ‘ขุนเศรษฐบุตรสิริสาร (แช เศรษฐบุตร) (พ.ศ. ๒๔๓๓~๒๕๐๒) ต้นตระกูล ‘เศรษฐบุตร’ เป็นบรรณาธิการ กระนั้น ตำแหน่งในกิจการของโรงพิมพ์พิมพ์ไทย ก็ปรับเปลี่ยนอยู่บ่อย ๆ พระสันทัดอักษรสาร เองเคยเป็นบรรณาธิการ ‘หนังสือพิมพ์ไทย’ ซึ่งเป็นของพระคลังข้างที่ อาจกล่าวได้ว่าอยู่ในพระบรมราชาอุปถัมภ์ของรัชกาลที่ ๖.

โรงพิมพ์พิมพ์ไทย เคยเป็นโรงพิมพ์ของพระคลังข้างที่ เดิมตั้งอยู่ที่ถนนทหารบกทหารเรือ ภายหลังย้ายไปตั้งสำนักงานที่หลังวัดเทพศิรินทราวาส ถนนพลับพลาไชย จังหวัดพระนคร.

ข้าพเจ้าเองสนใจติดตาม ‘ประวัติและงานของพระสันทัดอักษรสาร’ อย่างมาก เนื่องจาก ประการแรก การศึกษา ‘ประวัติศาสตร์งานข่าว’ ต่างทราบดีว่า สมัยรัชกาลที่ ๖ นับเป็น ‘ยุคทองของหนังสือพิมพ์ไทย’ พระองค์นับเป็น กษัตริย์นักหนังสือพิมพ์’ ซึ่งกล่าวได้ว่าพระสันทัดอักษรสารผู้นี้มีบทบาทในการรับสนองพระราโชบาย อีกประการต่อมา ในประวัติศาสตร์ของเรื่องราว ‘กบถ ร.ศ. ๑๓๐’ ได้กล่าวถึงบทบาทของหนังสือพิมพ์ฉบับนี้ต่อเหตุการณ์สำคัญทางการเมืองครั้งนั้นอยู่มาก จนเป็นที่มาของความสนใจเรื่องใดๆ ที่เกี่ยวเนื่องมากเป็นพิเศษ.

ขอขอบคุณ ข้อมูลบางส่วนจากหนังสือ ‘ศัพท์ไทย’ ซึ่งได้มาจากร้าน ลุงทอง หนังสือเก่า และจากร้าน หนังสือเก่า แสงตะเกียง บางส่วนจากวารสาร ‘สวนหนังสือ’ เพื่อต่ออายุหนังสือ ต้องขอคำปรึกษาแนะนำจากร้าน ร้านเซ่งฮง รับซ่อมหนังสือ.
Instock : ตหนส.