จดหมายจางวางหร่ำ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ (น.ม.ส.) ต้นราชสกุลรัชนี ปราชญ์ กวีเอกแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ นักหนังสือพิมพ์.

หนังสือ ‘จดหมายจางวางหร่ำ’ เล่มนี้ เป็นพระนิพนธ์ของ ‘กรมหมื่นพิทยาลงกรณ’ หรือนามปากกา ‘น.ม.ส.’ กวีเอกแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งพระองค์ทรงนิพนธ์คำอธิบายไว้ในคราวพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๘ ว่า “ในสมัยรัชกาลที่ ๕ เมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าฯ ยังทรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ตำแหน่งรัชทาทอยู่นั้น ได้ทรงตั้งสโมสรเรียกว่า ‘ทวีปัญญาสโมสร’ แล้วได้ทรงออกหนังสือ ‘ทวีปัญญา’ ออกเดือนละครั้ง หนังสือที่จะนำลงพิมพ์นั้นเป็นพระราชนิพนธ์ หรือต้นฉบับที่ทรงตรวจแล้ว... คราวหนึ่งเมื่อทรงเสด็จพระราชดำเนินหัวเมืองฝ่ายเหนือ ตลอดถึงมณฑลพายัพ ซึ่งสมัยนั้นไม่มีรถไฟไปถึง จะทรงดูแล 'หนังสือทวีปัญญา' ที่ออกอยู่นั้นเห็นจะไม่ได้ จึงทรงมอบพระองค์เจ้ารัชนีแจ่มจรัส (กรมหมื่นพิทยาลงกรณ) กับพระยาไพศาลศิลปศาสตร์ (ต่อมาคือ เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี) ให้ร่วมกันเป็นบรรณาธิการ 'หนังสือทวีปัญญา' กรมหมื่นพิทยาลงกรณจจึงได้นิพนธ์เรื่อง ‘จดหมายจางวางหร่ำ’ ขึ้น เพื่อนำลงพิมพ์ในหนังสือทวีปัญญา ต่อมาเมื่อบรรณาธิการ 'หนังสือเสนาศึกษา' ได้ขอให้เขียนต่ออีก พระองค์จึงนิพนธ์ต่อเป็นจดหมายฉบับที่ ๗”.

หนังสือ ‘จดหมายจางวางหร่ำ’ เล่มนี้ เนื้อหาเป็นจดหมายของ ‘จางวางหร่ำ’ เศรษฐีเมืองฉะเชิงเทรา มีถึงบุตรชาย ซึ่งออกไปเรียนวิชาอยู่ ณ ประเทศอังกฤษ จางวางหร่ำผู้นี้แต่เดิมเป็นผู้ขัดสน แต่เป็นคนมีความเพียรแลความสามารถ ทำมาหากินตั้งแต่เป็นคนจนไปจนเป็นคนมั่งมี มีโรงสีไฟอยู่ที่แม่น้ำบางปะกงอย่างน้อย ๒ โรง มีโรงเลื่อยหลายโรง มีเรือใบบรรทุกสินค้าหลายลำ.

หนังสือปกสวยงาม เหมาะสำหรับนักสะสมงานวรรณกรรมที่มีคุณค่า ต่อผู้ใหญ่และเยาวชน และผู้ที่สนใจผลงานของ ‘กรมหมื่นพิทยาลงกรณ’ หรือนามปากกา ‘น.ม.ส.’.
พระนิพนธ์โดย : กรมหมื่นพิทยาลงกรณ (น.ม.ส.).

หมวด : หนังสือพระราชนิพนธ์ - พระนิพนธ์.

ประเภทปก : ปกแข็ง / สันปกตรง / ใบหุ้มปก.

จำนวนหน้า : 134 หน้า.

สำนักพิมพ์ : คลังวิทยา.

พิมพ์ครั้งที่ : ไม่ระบุ.

ปีที่พิมพ์ : 2514.

โรงพิมพ์ : ไทยมิตรการพิมพ์.

ผู้พิมพ์ผู้โฆษณา : นางสาวเพ็ญจันทร์ เหล่ามรกต.

กระดาษ : ปอนด์หนา.

ขนาด : กว้าง 13 ซม. ยาว 19 ซม.

สภาพหนังสือ : ดีมาก / เก่าเก็บ / ตัวรูปเล่มแข็งแรง.