หนังสืออนุสรณ์พระยานาวีวราสา (ยืน นาวีเสถียร) (ฝีพาย-หัวหน้าแผนกพระราชพาหนะเรือยนต์หลวง รัชกาลที่ 6) บิดา ‘คุณหญิงอนินทิตา อาขุบุตร’ นางละครและนักแสดงหญิงคนแรกของสยาม.

หนังสืออนุสรณ์ เสวกโท พระยานาวีวราสา (ยืน นาวีเสถียร) ฝีพาย และหัวหน้าแผนกพระราชพาหนะ กองเรือยนต์หลวง รัชกาลที่ 6 ต้นตระกูล ‘นาวีเสถียร’ บิดาของ ‘คุณหญิงอนินทิตา อาขุบุตร’ นางละครและนักแสดงหญิงคนแรกของสยาม จากภาพยนตร์เรื่อง ‘นางสาวสุวรรณ’ ณ วัดโสมนัสวิหาร เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน 2513.

เสวกโท พระยานาวีวราสา (ยืน นาวีเสถียร) (พ.ศ. 2427-2513) ต้นตระกูล ‘นาวีเสถียร’ เป็นพ่อตาของ พล.ต.ต. เนื่อง อาขุบุตร พ่อของ ‘คุณหญิงอนินทิตา (เดิมชื่อเสงี่ยม นาวีเสถียร) อาขุบุตร’ นักแสดงหญิงคนแรกของไทยจากภาพยนตร์เรื่อง ‘นางสาวสุวรรณ’ ในครั้งนั้น รัชกาลที่ 6 พระราชทานนามว่า ‘อนินทิตา’.

เนื้อหาที่น่าสนใจ :
บางตอนจาก ‘ประวัติชีวิต’ ของ ‘พระยานาวีวราสา’ (ยืน นาวีเสถียร) ในหนังสืออนุสรณ์เล่มนี้ พื้นเพเป็นคนจังหวัดตาก ขณะที่อายุ 20 ปี ระยะนั้น รัชกาลที่ 5 เสด็จพระราชดำเนินประพาสจังหวัดตาก โดยมีสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช (พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6) โดยเสด็จฯ ด้วย ภูมิประเทศจังหวัดตาก แม่น้ำปิงที่ไหลผ่านจังหวัดตากมีกระแสน้ำไหลแรงและคดเคี้ยว บางแห่งก็มีน้ำวน ท้องน้ำตื้นและลึก พลพายพระที่นั่งไม่ชำนาญ อาจารย์รอดได้นำนายยืนซึ่งชำนาญลักษณะทางน้ำอย่างดี เข้าเฝ้า ถวายตัวเป็นผู้ถือท้ายเรือพระที่นั่งนำเสด็จอย่างปลอดภัย เป็นที่พอพระราชหฤทัย เมื่อเสด็จกลับพระนคร ได้รับสั่งให้เรียกตัว ‘นายยืน’ เข้ารับตำแหน่งในกรมฝีพาย ภายหลังได้ตำแหน่งหัวหน้าแผนกพระราชพาหนะกองเรือยนต์หลวง ในรัชกาลที่ 6 จนได้รับพระราชทานนามสกุล ‘นาวีเสถียร’ เป็นต้นตระกูลสืบต่อมา.

เนื้อหาเด่นในเล่ม นอกจากประวัติและคำไว้อาลัยผู้วายชนม์แล้ว ยังนำเรื่อง ‘ระเบียบสำนักพระราชวังและประเพณีไทย’ ของ ‘ม.ล.ปีย์ มาลากุล’ มาจัดพิมพ์ด้วย.