สวนหนังสือ ฉบับที่ 32 (การประมูลหนังสือครั้งแรกในประเทศไทย) **สวนหนังสือเล่มท้ายสุด.

หนังสือ "สวนหนังสือ" เป็นหนังสือรวบรวมวรรณกรรมเก่าที่หาอ่านได้ยาก เพื่อต่ออายุหนังสือเก่า โดยเฉพาะเหมาะสำหรับผู้สนใจสะสมเรื่องสั้น ๆ และต้องการทราบชีวิตและงานของนักประพันธ์ นักกวี รวมทั้งบทความที่เกี่ยวกับหนังสือที่เป็นสาระอ้างอิงได้ จัดพิมพ์เผยแพร่โดยสำนักพิมพ์ดอกหญ้าในยุคแห่งความรุ่งเรืองของสำนักพิมพ์ ในเริ่มแรกจัดทำขึ้นเพื่อเป็นอภินันทนาการแด่สมาชิกของสำนักพิมพ์และ ‘ร้านหนังสือดอกหญ้า’ ฉบับปฐมฤกษ์ออกเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2532.

คณะผู้จัดทำหรือบรรณาธิการ เรียกขายตัวเองว่า “คนทำสวน” แรกเริ่มประกอบด้วย สมบัติ พลายน้อย, อาจิณ จันทรัมพร และช่วย พูลเพิ่ม แจ้งความเป็นมาไว้ในฉบับปฐมฤกษ์ว่า “แต่เดิมสำนักพิมพ์ดอกหญ้าได้จัดพิมพ์จดหมายข่าวเล่มเล็ก ๆ แจกสมาชิก ปรากฎว่ามีผู้พอใจอยู่มาก แต่ทางผู้จัดทำยังไม่พอใจ เพราะเห็นว่าประโยชน์ที่สมาชิกได้รับยังน้อยนัก จึงอยากจะทำให้เป็นหลักฐานมากขึ้น มีเรื่องที่เป็นสาระน่าเก็บมากขึ้น และจะเผื่อแผ่แก่ผู้ที่ไม่ได้เป็นสมาชิกที่สนใจได้มีโอกาสอ่านบ้าง”.

“ครั้งแรกทีเดียวคิดกันว่าจะใช้ชื่อหนังสือว่า ‘สวนอักษร’ อันเป็นชื่อเก่ามีมาแล้วตั้งแต่ พ.ศ. 2469 (ครั้งนั้นคุณสด กูรมะโรหิต เป็นผู้ช่วยบรรณาธิการ ต่อมาคุณสดได้รื้อฟื้น ‘สวนอักษร’ ขึ้นอีกครั้งหนึ่ง เมื่อ พ.ศ. 2484 มีคุณเนียน กูรมะโรหิต เป็นบรรณาธิการ) ครั้นเมื่อผมนำความไปปรึกษากับอาจารย์เปลื้อง ณ นคร ท่านก็แนะว่าถ้าไม่ต้องการใช้ชื่อเก่า จะใช้ว่า “สวนหนังสือ” ก็ได้ ในที่สุดก็ตกลงเลือกเอา “สวนหนังสือ” เพราะความหมายดูจะกว้างชัดเจนเหมาะกับนโยบายดีกว่า” (อ้างอิงจาก สมบัติ พลายน้อย, สวนหนังสือเล่มปฐมฤกษ์).

เมื่อได้รับความสนใจจาก ‘นักเลงหนังสือ’ อย่างล้นหลาม เนื่องจากรวบรวมเรื่องราวเกี่ยวกับวงการนักเขียน นักประพันธ์ นักหนังสือพิมพ์ นักกวี เรื่องราวของสำนักพิมพ์ และโรงพิมพ์ในอดีตต่าง ๆ รวมทั้ง หนังสือเก่าที่หายากจำนวนมาก จึงต่อยอดมาจัดพิมพ์จัดจำหน่ายในเวลาต่อมา.

เท่าที่ปรากฎ ‘สวนหนังสือ’ กำหนดออกเรื่อยมา เป็นรายสะดวก คือไม่สม่ำเสมอนัก เดือนละ 1-2 ฉบับบ้าง ‘สวนหนังสือ’ ฉบับสุดท้ายที่พบคือ สวนหนังสือ เล่มที่ 32 เผยแพร่เมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2543 รวมระยะเวลาออกเผยแพร่ ‘สวนหนังสือ’ ได้ร่วม 11 ปี.

นับว่าเป็นหนังสือเพื่อการสะสมหนังสือ และเป็นหนังสือเพื่อการไว้ค้นคว้าอ้างอิง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องราวเกี่ยวกับ ‘หนังสือเก่า’ ที่นักสะสมหนังสือส่วนหนึ่ง ต้องใช้ความพยายามค่อนข้างมาก เพราะจะได้ครบชุดต้องได้ทั้ง 32 ฉบับ นับว่าเป็นอีกคอลเลคชั่นหนึ่ง อันทรงคุณค่า ที่นักอ่านและนักสะสมหนังสือเก่าตามหา.

โดย :  อาจิณ จันทรัมพร และ ช่วย พูลเพิ่ม (บรรณาธิการ).

เนื้อหาเด่นใน ‘สวนหนังสือ’ เล่มที่ 32 (ภาพปกสยามสมัย).

- สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงกุณฑลทิพยวดี โดย : ณัฐวุฒิ สุทธิสงคราม.

- พระยาอนุมานราชธนที่ข้าพเจ้ารู้จัก โดย : สุกิจ นิมมานเหมินทร์.

- ว่าด้วยความที่เรียกว่า “คน” เหตุใดจึงเรียกว่า “คน” โดย : “เทียนวรรณ”.

- สุนทรภู่แหนงพระนั่งเกล้าฯ โดย : สถิตย์ เสมานิล.

- ตลาดนวนิยายไทย (การอภิปรายกลุ่ม).

- อเมริกากับหนังสือพิมพ์ไทย โดย : ปรีดา ศรีชลาลัย.

- พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ ทรงวิจารณ์หนังสือ “ฉุยฉาย” โดย : ประกาศ วัชราภรณ์.

- สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศร์ ฯ พระบิดาแห่งช่างศิลป์สยาม โดย : ไพบูลย์ แพงเงิน.

- ชีวิตและความเสียสละของ “ครูฝรั่ง” - ศิลป์ พีระศรี โดย : พ. เมืองอู่ทอง.

- การประมูลหนังสือเก่าครั้งแรกในประเทศไทย โดย : ธงชัย ลิขิตพรสวรรค์.

- พระยาไชยวิชิต (เผือก) กวีสมัย ร.๒ โดย : อาจิณ จันทรัมพร.

- “น้องสาว” นิยายรางวัลพันบาท จากพระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๐ โดย : ”ศรีดาวเรือง“.

- วิจารณ์ ”น้องสาว“ ของ ”อาษา“ โดย : พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์.

- บนเส้นทางอมตะ โดย : สุรพงษ์ บุนนาค.

- เพศที่เป็นปฤษณา โดย : ส. เทภาสิต.

- นักเขียนไทยในภาพสเกตซ์ โดย : อาจิณ จันทรัมพร.

- เกร็ดวรรณกรรม โดย : สิงห์สนามหลวง.

หมวด : หนังสือสวนหนังสือ.

ประเภทปก : ปกอ่อน.

จำนวนหน้า : 329 หน้า.

สำนักพิมพ์ : ดอกหญ้า.

พิมพ์ครั้งที่ : 1.

ปีที่พิมพ์ : สิงหาคม 2543.

โรงพิมพ์ : บริษัท ธรรมสาร จำกัด.

กระดาษ : ปอนด์.

ขนาด : กว้าง 14.5 ซม. ยาว 21 ซม.

สภาพหนังสือ : สภาพดีมาก / เก่าเก็บ / ตัวรูปเล่มแข็งแรง.

ตำหนิ : ไม่มี.