หมอปลัดเลกับกรุงสยาม และ มริกันหนแรก โดย : 'นายหนหวย’ (ศิลป์ชัย ชาญเฉลิม).

หนังสือ "หมอปลัดเลกับกรุงสยาม และ มริกันหนแรก" ผลงาน ‘นายหนหวย’ นามปากกา ของ ‘ศิลป์ชัย ชาญเฉลิม’ นักเขียนสารคดีแนวประวัติศาสตร์~การเมือง และนักหนังสือพิมพ์ จัดพิมพ์เป็นหนังสืออนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายจัดภักดี (จวง จันทนะเวส) ณวัดมกุฎกษัตริยาราม เมื่อ 29 มิถุนายน 2514. หนังสือ ‘หมอปลัดเลกับกรุงสยาม และ มริกันหนแรก’ เล่มนี้เสมือนเป็นหนังสือ 2 เล่มใหญ่ ๆ นำมาพิมพ์รวมกัน เนื่องจากเรื่อง ‘หมอปลัดเลกับกรุงสยาม’ เคยพิมพ์เผยแพร่มาแล้ว 2 ครั้งและเป็นหนังสือเล่มแรก ๆ ในเมืองไทย ที่กล่าวอย่างละเอียดถึง ‘หมอปลัดเล” หรือ ‘นายแพทย์แดน บีชบรัดเลย์’ (Dan Beach Bradley) มิชชันนารี ผู้มีคุณูปการกับกรุงสยาม ทั้งด้านการแพทย์ การพิมพ์ และวิทยาการสมัยใหม่อย่างมาก ของ “นายหนหวย”  นามปากกา ของ ‘ศิลป์ชัย ชาญเฉลิม’ นักเขียนสารคดีมากมายหลายเรื่อง เจ้าของสารคดีเรื่อง ‘ปาวี ผู้กลืนกินแม่น้ำโขง’, กบฏนายสิบ, เบื้องหลังปฏิบัติการของราชนาวี เมื่อปี ๒๔๗๖, เจ้าฟ้าประชาธิปก, พงศาว(สัน)ดารเขมร, ทหารเรือปฏิวัติ, บุกเมืองเขม เป็นต้น.

หนังสือ “หมอปลัดเลกับกรุงสยาม ”พิมพ์ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2494 โดย ผู้เขียนพิมพ์เอง ขายเอง (***หายากมากที่สุด) เมื่อขายหมดไป มีการพิมพ์ครั้งที่ 2 โดยบริษัท แพร่พิทยา หุ้นส่วน จำกัด ในปี 2497 (**หายากมาก) (แต่ในเล่มฉบับพิมพ์ครั้งที่ 3 ผู้เขียนแจ้งว่าพิมพ์ครั้งที่ 2 ในปี 2496 คาดว่าเป็นช่วงปลายปี คาบเกี่ยวระหว่างปี ทำให้สำนักพิมพ์ระบุปี พ.ศ. 2497 แต่ผู้เขียนจดจำเป็น ปี พ.ศ. 2496) คราวพิมพ์ครั้งที่ 2 มหาวิทยาลัยคอร์แนล สหรัฐอเมริกา โดย Southeast Asia Program Department of Far Eastern Studies, Cornell University นำไปแปลเป็นภาษาอังกฤษ

เนื้อหาส่วน ‘หมอปลัดเลกับกรุงสยาม’ มีสารบัญเนื้อหา มีลำดับบท ดังนี้

1. หมอกิศลับผู้มาเมื่อหัวที

2. วิชาการแพทย์แผนใหม่มาเมืองไทย

3. ถึงคราวปลัดเลได้รักษาไข้ขุนนาง

4. มิชชันนารีสั่งแท่นพิมพ์เข้ามา

5. ปลัดเลบำบัดโรคไข้ทรพิษ

6. ปลัดเลออกหนังสือพิมพ์

7. ปลัดเลถูกฟ้องหมิ่นประมาท

8. อวสานของปลัดเล

ส่วนหนังสือ ‘มริกันหนแรก’ เขียนลงหนังสือพิมพ์รายสัปดาห์ “บางกอก” มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2502 ยังไม่เคยพิมพ์รวมเล่ม เห็นว่าเรื่องราวพอเข้าชุดกันได้ จึงนำมาพิมพ์รวมกันเป็นเล่มเดียวกันในคราวนี้ (*หายาก) เป็นเรื่องราวของชาวอเมริกัน อาทิ มิชชันนารี นักการทูต ฯลฯ ที่เข้ามายังสยาม และมีชื้อปรากฎอยู่ในประวัติศาสตร์ชาติไทยในสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ราวปลายรัชกาลที่ 3 เรื่อยมาถึงช่วงรัชกาลที่ 4.

เนื้อหาส่วน ‘มริกันหนแรก’ มีดังนี้

1. เอมินระบัดขุนนางเมืองมริกัน.

2. บัลเลสเตียเจ้าอารมณ์.

3. เยสัปรุตมาแต่เมืองวิลาส.

4. เทาเซ็นต์แฮร์รีสผู้มาสานต่อ.

5. เศรษฐกิจเมืองบางกอก.

6. ในสิบสองท้องพระคลังเมื่อสิ้นรัชกาลพระนั่งเกล้า.

7. ลำดับกงศุลอเมริกัน.

*** ฉบับรวมเล่มนี้จึงนับเป็นการจัดพิมพ์ครั้งที่ 3 ซึ่งมีการนำมาจัดพิมพ์เป็นหนังสืออนุสรณ์งานศพอีก เท่าที่พบ อย่างน้อยอีก 2 ครั้ง คือ คือ อนุสรณ์งานณาปนกิจศพ นายแจ่ม ชมะนันท์ บิดาของ พลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันท์ อดีตนายกรัฐมนตรีของไทย คนที่ 15 เมื่อ 28 ธันวาคม 2510 และอนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ นายจัดภักดี (จวง จันทนะเวส) อดีตข้าราชการกรมพระตำรวจหลวงในรัชกาลที่ 6 และอดีตผู้จัดการตลาดคลองผดุงกรุงเกษม เมื่อ 29 มิถุนายน 2514.

หมวดหนังสือ : หมอบรัดเล มิชชันนารี บาทหลวง.

ประเภทปก : ปกอ่อน.

จำนวนหน้า : 500 หน้า.

พิมพ์ครั้งที่ : 3.

ปีที่พิมพ์ : 2508.

พิมพ์ที่ : โรงพิมพ์รัชดารมภ์การพิมพ์.

ผู้พิมพ์ผู้โฆษณา : สมใจ หงศ์ลดารมภ์.

กระดาษ : ปอนด์.

ขนาด : กว้าง 15.4 ซม. ยาว 21 ซม.

สภาพหนังสือ : สภาพเก่าเก็บ / ตัวรูปเล่มแข็งแรง.

ตำหนิหนังสือ : มีคราบฝุ่น / หน้าปกมีรอยยับตามภาพ.