พระเจ้าสิบชาติ : เนมิราชชาดก (วรรณกรรมชาดก / คำสอน) หนังสืออนุสรณ์ นายเกตุ อัคนิบุตร นักพากย์โขน กรมมหรสพ ตลกหลวง สมัยรัชกาลที่ 6.

หนังสือ "พระเจ้าสิบชาติ : เนมิราชชาดก" เล่มนี้ จัดพิมพ์เป็นหนังสืออนุสรณ์ ‘นายเกตุ อัคนิบุตร’ นักพากย์โขน กรมมหรสพ ตลกหลวง สมัยรัชกาลที่ 6 ณ วัดดีดวด ธนบุรี เมื่อวันที่ 4 เมษายน พุทธศักราช 2514 ณ วัดดีดวด ธนบุรี.

"พระเจ้าสิบชาติ" นับเป็นวรรณกรรมชาดกสำคัญ ที่สอดแทรกหลักธรรมในพระพุทธศาสนา พระนิพนธ์ทรงแปล โดย ‘พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า วัดราชบพิตร.

หนังสืออนุสรณ์เล่มนี้ นอกจากประประวัติและคำไว้อาลัยผู้วายชนม์แล้ว ยังนำพระนิพนธ์แปลของ ‘พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์’ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า (วัดราชบพิตร) เรื่อง ‘พระเจ้าสิบชาติ’ หรือ ‘มหานิบาตชาดก’ หรือ ‘ทศชาติชาดก’ เรื่อง ‘เนมิราชชาดก’ ชาติที่ 4 ของพระโพธิสัตว์ ว่าด้วยการบำเพ็ญอธิษฐานบารมี ซึ่งนับเป็นผลงานวรรณกรรมสำคัญของพระพุทธศาสนา ที่สอดแทรกหลักธรรมมะ มาเป็นหนังสืออนุสรณ์ด้วย นับเป็นหนังสือที่ทรงคุณค่าทั้งเชิงวรรณกรรม และเนื้อหาสาระอย่างยิ่ง.

นายเกตุ อัคนิบุตร (พ.ศ. 2425-2514) เกิดต้นรัชกาลที่ 5 บุตรพระยาอัคนีศราภัย (ชุ่ม อัคนิบุตร) และนางปริก อัคนิบุตร มารดา เรียนหนังสือที่วัดท้ายตลาด (ปัจจุบันวัดโมลีโลกยาราม) อุปสมบทและจำพรรษาที่วัดนั้น ถนัดเป็นนักสวด เมื่อลาสิกขาเป็นคฤหัสถ์ สมัครเข้าทำงานที่โรงไฟฟ้าวัดเลียบ หลังจากนั้นสมัครเป็นพนักงานเก็บภาษีร้อยชักสาม ที่บ้านแพ้ว สมุทรสาคร สมรสกับนางสาวเพี้ยน สอนนุช มีบุตรด้วยกัน 8 คน พักแถวริมคลองมอญ หลังจากนั้นได้ขอร้องให้ท่านเจ้าคุณบิดาฝากงานให้ในกรมพระแสง ได้เป็นมหาดเล็กในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 จึงได้มีโอกาสทำงานที่กรมมหรสพ รับหน้าที่นักพากย์โขน และเล่านิทานถวายรัชกาลที่ 6  เนืองนิตย์ เป็นที่โปรดปรานในฐานะตลกหลวงคนหนึ่งของราชสำนักพระมหาธีระราชเจ้า.
เนื้อหาเด่นในเล่ม พระเจ้าสิบชาติ ชาดกชาติที่ 4 ‘เนมิราชชาดก’.

นับเป็นหนังสือที่นักภาษาไทย นักอักษรศาสตร์ พุทธศาสนิกชน และผู้สนใจวรรณกรรมพุทธศาสนาควรได้อ่าน และสะสมไว้ใช้ค้นคว้า อ้างอิงอย่างยิ่ง.